برای قالببندی ستون مراحل زیر انجام میشود.
1. بستن رامكا
2. درستكردن قالب
3. تمیزكردن قالب
4. روغنزدن قالب
5. بستن قالب
6. شاقولكردن قالب و بستن آنها توسط شمع
اینك هر كدام از عناوین گفتهشده را توضیح میدهیم:
1) بستن رامكا
رامكاها میلگردهایی هستند كه به اندازه مقطع ستون بریده میشوند و در واقع هدایتكننده قالبگذاری هستند یعنی قالب ستون تا جایی داخل میرود كه به رامكا اتصال پیدا كند. به طور كلی هدف از بستن رامكاها را میتوان به صورت زیر بیان كرد.
1- در یك راستا قرار گرفتن قالب
2- مقطع را به اندازه نقشه ساختن
3- چنانچه ستونهای یك ردیف دارای مقطع یك اندازه باشند در یك راستا قرار گرفتن تمامی ستونهای آن ردیف
توضیح در مورد 3: چنانچه ستونهای یك ردیف دارای مقطع هماندازه باشند میتوان به این صورت عمل كرد:
رامكاهای ستون ابتدا و ستون انتها را میبندند سپس دو رامكا را با نخ از یك سر به هم وصل میكنند برای ستونهای دیگر یك سر رامكا را به نخ متصل میكنند و به این ترتیب رامكاهای دیگر را میبندند.
نحوه بستن رامكاها را میتوان به این صورت بیان كرد.
تعدادی از رامكا كه باید بیرون از میلگرد قرار گیرد توسط نقشه تعیین میشود سپس این مقدار توسط شاقول مشخص میشود و رامكا تا نخ شاقول بیرون آورده میشود.
2) درستكردن قالب
تختههای یكاندازهای با یك مقطع از بیرون سفارش داده میشوند.
چوبهایی به نام چهارتراش از بیرون سفارش داده میشوند.
چوبهایی به نام چهارتراش از بیرون سفارش داده میشوند. و بسته به ابعاد مقطع ستون تختهها در كنار هم قرار میگیرند و توسط چهارتراش به هم وصل میشوند بدین ترتیب یك قالب ساخته میشود.
برای ساختن قالب تختهها را روی قالب اول میگذارند سپس چهارتراش را طوری نصب میكنند كه چهارتراش دو قالب روی هم قرار نگیرد و بر هم منطبق نشود.
نكته: پخدادن به ستون: اگر قالب به منظور بتنریزی ستون باشد در گوشه قالب یك 3 گوشه نصب میكنند این كار سبب میشود كه پس از بتنریزی گوشههای ستون پخ پیدا كند دلیل این امر این است كه اولاً در محیط كارگاه لوازم و وسایل زیادی جابهجا میشوند كه این امر سبب پریدن لبه ستون میشود برای جلوگیری از این امر گوشههای ستون را پخ میدهند ثانیاً وقتی در ابتدای یك ردیف ستون میایستیم باید تمام آنها را در یك راستا ببینیم كه اگر لبهها تیز باشند اگر خطایی وجود داشته باشد را به خوبی مشخص میكنند برای جلوگیری از این امر گوشه ستون را پخ میدهند.
3) تمیزكردن قالب
چنانچه قالبهای مورد استفاده برای بتنریزی تازه ساخته نشده باشند و از قالبهایی استفاده شود كه قبلاً برای بتنریزی استفاده شده بودند باید تكههای بتن كه از بتنریزی قبلی بر روی قالب ماندهاند را از قالب جدا كرد سپس با جارو خرده بتن را از روی قالب تمیز كرد.
4) روغنزدن قالب
قبل از بستن قالب با سطوح داخلی قالب در تماس با بتن را روغنزنی كرد تا پس از بتنریزی و گرفتن بتن بتوان قالب را راحتتر از بتن جدا كرد.
5) بستن قالب
سیستم نگهدارنده قالب در قالبهای چوبی عبارت است از گوه و سنجاق.
سیستم نگهدارنده قالب در قالبهای فلزی عبارت است ازپین.
یك قالب را تا نوك رامكا قرار میدهند سپس قالب كناری را به قالب قرار داده شده وصل میكنند. با میخ دو لبه قالب را به هم وصل میكنند سپس دو قالب دیگر را نیز به همین ترتیب به یكدیگر و به دو قالب وصل میشوند.
در مرحله بعد در قالب روبرویی از طرف چهارتراش توسط سنجاق به هم متصل میشوند سپس فضای خالی بین سنجاق و چهارتراش توسط گوه پوشانده میشود و گوهها را چكش میزنند تا سنجاق را محكم نگه دارد.
در حقیقت وجود سنجاق به این دلیل است كه پس از بتنریزی به علت فشار جانبی بتن قالبها از هم باز شوند.
نكته: بعضی از ستونها در كنار ساختمان قرار می گیرند یعنی از 3 یا 2 طرف به كف اتصال دارند و از طرفهای دیگر با فضای بیرون ساختمان در تماس هستند برای قالببندی اینگونه ستونها ابتدا باید برای آن طرفی كه به كف ارتباط ندارد یك تكیهگاه درست كرد تا قالب روی آن قرار گیرد این تكیهگاه را توسط چهارتراش به وجود میآورند چهارتراش را در لبه قرار میدهند و توسط سیم به میلگردها وصل میكنند در هر طرفی كه كف ندارند باید این كار صورت گیرد چهارتراشها توسط سنجاق ممكن است به هم متصل شوند.
6) شاقولكردن قالب و بستن آنها توسط شمع
پس از بستن قالب باید قالب را تراز كرد یعنی مطمئن شد كه هر چهار طرف قالب در یك خط مستقیم بالا رفتهاند برای این منظور قالب را شاقول میكنند.
شاقول وسیلهای است مركب از یك مخروط كه یك نخ به آن متصل است بر روی مخروط یك صفحه نازك كوچك نیز قرار دارد نخ به یك چوب وصل میشود این چوب باید اندازهاش كاملاً مشخص باشد.
برای شاقولكردن به این صورت عمل میكنند:
ابتدا یك شمع چوبی را به قالب وصل میكنند سپس چوب را كه كاملاً به قالب چوبی وصل میكنند مخروط در پایین قرار میگیرد نخ باید كاملاً ساكن بایستد همان اندازه كه چوب طول دارد نخ باید از قالب فاصله داشته باشد.
چنانچه قالب شاقول نباشد توسط شمع كه از قبل وصل شده است قالب را فشار میدهند تا قالب كاملاً تراز شود.
برای فشاردادن شمع به قالب میتوان زیر شمع گوه نصب كرد تا توسط ضربهزدن به گوه فشار لازم توسط شمع به قالب وارد میشود یا میتوان توسط یك اهرم به زیر شمع فشار آورد و نیروی لازم را تأمین كرد.